کبدی و اهمیت اندازه گیری آنزیم های آن

کبد  از اندام های مهم بدن می باشد که نقش اساسی در سلامت بدن انسان بازی می کند. این عضو سمت راست بدن زیر قفسه سینه قرار دارد و بغیر از ذخیره مواد مغذی، تولید برخی از مواد مورد نیاز بدن را نیز به عهده دارد.

سلول‌های کبدی ملتهب یا آسیب‌دیده، مواد شیمیایی خاص مانند این آنزیم‌ها را بیشتر از مقادیر طبیعی به داخل جریان خون آزاد می‌کنند که این باعث افزایش سطح این آنزیم‌ها در آزمایش خون می‌شود.

 رایج‌ترین آنزیم‌هایی که مورد آزمایش قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

•    آلانین ترانس آمیناز (ALT یا SGPT)

•    آسپارتات ترانس آمیناز ( SGOT یا AST)

•    فسفاتاز قلیایی (ALP)

•    گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGT)

آنزیم‌های بالای این اندام ممکن است در آزمایش خون معمولی مشخص شوند. در بیشتر موارد، میزان آنزیم‌های مذکور تقریباً اندک است و موقتاً بالا می‌رود و بیشتر اوقات، این افزایش، نشان‌دهنده مشکلات جدی و مزمن کبدی نیستند.

دلایل افزایش آنزیم های کبدی

بسیاری از بیماری‌ها و وضعیت‌ها در افزایش این آنزیم‌ها نقش دارند.

پزشک شما با بررسی دارو‌ها، علائم و نشانه‌ها و در برخی موارد، با آزمایش‌ها و فرایند‌های دیگر، علت خاص آنزیم‌های بالای کبد را تعیین می‌کند.

علل شایع افزایش آنزیم‌های مذکور:

۱. دارو‌های ضد درد بدون نیاز به نسخه، به‌ویژه استامینوفن (تیلنول، دیگر مسکن‌ها)

۲. برخی دارو‌هایی که باید پزشک تجویز نماید، از جمله دارو‌های استاتین که برای کنترل کلسترول استفاده می‌شود.

۳. نوشیدن الکل

۴. نارسایی قلبی

۵. هپاتیت A

۶. هپاتیت B

۷. هپاتیت C

۸. بیماری کبد چرب غیرالکلی

۹. چاقی

سایر علل احتمالی افزایش سطح این آنزیمها:

۱. هپاتیت الکلی (التهاب شدید کبد ناشی از مصرف زیاد الکل)

۲. هپاتیت خودایمنی (التهاب کبد ناشی از اختلال خودایمنی)

۳. بیماری سلیاک (آسیب روده کوچک ناشی از گلوتن)

۴. عفونت سیتومگالوویروس (CMV)

۵. ویروس اپشتین بار

۶. هموکروماتوز (ذخیره بیش از حد آهن در بدن شما)

۷. سرطان کبد

۸. مونونوکلئوز

۹. پلی میوزیت (بیماری التهابی که باعث ضعف عضلات می‌شود)

۱۰. سپسیس (عفونت بسیار شدید جریان خون که نوتروفیل‌ها را سریع‌تر از میزان تولید آن‌ها، مصرف می‌کند)

۱۱. اختلالات تیروئید

۱۲. هپاتیت سمی (التهاب کبد ناشی از دارو‌ها یا سموم)

۱۳. بیماری ویلسون (انباشته شدن حجم زیاد مس در بدن)

زمان مراجعه به پزشک

در صورت بالا بودن آنزیم‌های مذکور در آزمایش خون، از پزشک خود در مورد نتیجهٔ آزمایش سؤال کنید. پزشک شما برای مشخص‌کردن دلیل بالارفتن این آنزیم‌ها ممکن است انجام آزمایش‌ها و فرایند‌های دیگری را به شما توصیه کند.