رشته مامایی یکی از محبوب‌ ترین حوزه‌ های علوم پزشکی است. مامایی به عنوان ‘مراقبت ماهرانه، آگاهانه و دلسوزانه برای زنان باردار، نوزادان تازه متولد شده و خانواده ها در سراسر دوره قبل از بارداری، بارداری، تولد، پس از زایمان و هفته های اولیه زندگی’ تعریف می شود. شواهد به ما نشان می دهد که مامایی نقش ‘حیاتی’ ایفا می کند و هنگامی که توسط ماماهای تحصیل کرده، آموزش دیده، تنظیم شده و دارای مجوز ارائه می شود، با بهبود کیفیت مراقبت و کاهش سریع و پایدار مرگ و میر مادران و نوزادان همراه است.

آموزش مامایی و کیفیت مراقبت

تقویت آموزش مامایی بر اساس استانداردهای بین المللی گامی کلیدی برای بهبود کیفیت مراقبت و کاهش مرگ و میر و عوارض مادران و نوزادان است. چارچوب اقدام برای تقویت آموزش مامایی راهنمای توسعه آموزش با کیفیت بالا و پایدار قبل و حین خدمت برای نجات جان افراد است. این توسط WHO، UNFPA، یونیسف و ICM تهیه شده است و شامل یک برنامه اقدام هفت مرحله ای برای استفاده توسط همه ذینفعان در سلامت مادر و نوزاد است.

آموزش مامایی یک راه حل کلیدی برای چالش ارائه مراقبت های جهانی و با کیفیت از مادر و نوزاد برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار ما است. در حالی که بهبود دسترسی به مراقبت حیاتی است، اطمینان از کیفیت خوب مراقبت تاثیر بیشتری بر حفظ جان افراد دارد.

زنان و نوزادان

همه زنان و نوزادان حق دارند از مراقبت با کیفیتی برخوردار شوند که تجربه زایمان مثبتی را که شامل احترام و وقار، همراهی انتخابی، ارتباط واضح کارکنان زایمان، راهبردهای تسکین درد، تحرک در زایمان و موقعیت انتخابی زایمان می‌شود، ممکن می‌سازد. ماماها برای ارائه کیفیت مراقبت، در همه محیط ها، در سطح جهانی ضروری هستند.

توانایی‌ های مورد نیاز مامایی

رشته مامایی همانند رشته های پزشکی و پرستاری، نیازمندی‌های خاصی دارد که فردی که در این رشته تحصیل می‌کند باید به آن‌ها توجه کند. در صورتی که علاقه و شوق کافی برای این رشته وجود نداشته باشد، نمی‌تواند به درخواست بیماران پاسخ دهد. همچنین ، این رشته صبر و حوصله بالایی را می‌طلبد زیرا زنانی که در حال زایمان و بارداری هستند شرایط بسیار حساس و دشواری را تجربه می‌کنند و در بسیاری از مواقع قادر به کنترل عملکرد خود نیستند. لذا ماما باید بسیار صبور باشد و در کنترل و مراقبت از سلامت بیماران تلاش کند. دانشجویان رشته مامایی باید قادر باشند با خونریزی، شیفت‌های شبانه و صحنه‌های ناخوشایند مواجه شوند و علاقه بیشتری به فعالیت های عملی در این رشته داشته باشند زیرا بسیاری از دروس از نوع عملی هستند و دروس تئوری کمتری وجود دارند. بسیاری از افراد واردکننده به این رشته در ابتدا نمی‌دانند که باید در ترم اول تعداد زیادی ساعت را به عملیات بیمارستانی اختصاص دهند و به همین دلیل در ابتدای کار انصراف می‌دهند.

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر پس از کارشناسی

کسانی که پس از اتمام مقطع کارشناسی علاقه‌مند به ادامه تحصیل هستند، می‌ توانند در مرحله‌ کارشناسی ارشد ناپیوسته ثبت‌ نام کنند. مدت زمان تحصیل در این مقطع دو سال است اما ممکن است برای بعضی افراد تا سه سال طول بکشد. پس از اتمام موفقیت‌ آمیز کارشناسی ارشد، افراد می‌ توانند در مرحله‌ دکترا هم ادامه تحصیل دهند. در عرصه‌ های مختلف، زنان همواره به یک شریک ماهر در زمان زایمان نیاز دارند تا در تمام فرآیند حمایتشان کند.

معرفی ماما و مامایی

ماما، یک فردی است که تحصیلات مربوط به حوزه مامایی را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد با مطابقت قوانین آموزشی تکمیل کرده و پروانه رسمی مامایی در اختیار دارد. وظیفه ماما شامل نظارت بر مراقبت و نگهداری از زنان در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان است، به همراه هدایت آنها تا لحظه به دنیا آوردن کودک و پیشروی در شیرخوارگی تا سن ۶ سالگی. همچنین، ماما نقش مهمی در ارائه مشاوره و آموزش بهداشت به زنان جامعه دارد. وظیفه ماما شامل آماده سازی والدین برای آشنایی با وظایفشان نیز می‌باشد.

تعریف وظایف ماما و مامایی

مامایی وظایف زیادی دارد که عبارتند از حفظ و نگهداری گزارشات کتبی. ماما موظف است که جزئیات گزارشات را حفظ و نگهداری کند. گزارشاتی که ماما جمع آوری می‌کند با گزارشاتی که پزشک تهیه می‌کند متفاوت هستند. ماما باید تمامی گزارشات تاریخچه مامایی و معاینات قبل از زایمان را انجام داده و نگه دارد. وظیفه ماما این است که معایناتی که انجام می‌دهد را ثبت و نگهداری کند و تمام جزئیات آنها را شرح دهد. این مدارک باید در بیمارستان نگهداری شوند زیرا در صورت دادخواهی یا شکایت ممکن است به این مدارک نیاز پیدا شود. مدارک باید حداقل 25 سال نگهداری شوند.

در مورد خانواده، ماما با بسیاری از خانواده‌ها و مسائل محرمانه آنها برخورد خواهد کرد. ماما باید اطلاعاتی که از خانواده‌ها دریافت می‌کند را محفوظ نگهدارد و مسئول است. ماما باید بدون سرزنش و هیچ گونه کار خارج از وظیفه‌ای مسئولیت خود را به خوبی انجام دهد.

همواره ماما باید برای حفظ استانداردهای شغل و بهبود مراقبت‌ها فعالیت کند. برای انجام این کار باید از فعالیت‌های سازمان‌های حرفه‌ای و هیئت‌های قانونی آگاه باشد و علمی را به‌روز نگه دارد.

درباره جامعه، ماما می‌تواند در موقعیت‌هایی قرار بگیرد که مسائلی مانند محرومیت‌های اجتماعی، محل زندگی نامناسب، تعصبات، خشونت و شیوع بیماری‌ها باشد. در این مواقع، مسئولیت ماما آگاه‌سازی و برنامه‌ریزی است. ماما مسئول اعتماد جامعه است و باید در حفظ آن کمک کند. باید همیشه مادر و نوزاد را حمایت و نگهداری کرده و وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد. در صورتی که نیاز به کمک پزشکی باشد، ماما با نظارت پزشک باید مسئولیت مراقبت از مادر و فرزند را برعهده داشته باشد و نباید از انجام وظایف خود کاسته کند.