مصرف پروبیوتیک ها الزامیست یا نه؟

مصرف پروبیوتیک ها

“سالانه ۹۰۴ ۲۶میلیون دوره درمانی آنتی بیوتیک در کلینیک‌ها تجویز می شود.”

” در این ایالات متحده آمریکا، حدود ۳۵ درصد از بزرگسالان دچار عوارض گوارشی بعد از مصرف آنتی بیوتیک می شوند.”

” در ایالات متحده آمریکا، حدود ۲۵ درصد زنان دچار عوارض واژینال بعد از مصرف آنتی بیوتیک می شوند.”

انواع بسیاری از باکتری ها ( مفید، مضرو یا خنثی) میباشد. همچنین مجاری ادراری و مجرای های واژینال حاوی گونه‌های خاص باکتریهای مفید می باشند. برای پیشگیری از بیماری ها، برقراری توازن به باکتری ها بویژه در مجاری گوارشی بدن انسان بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

پروبیوتیک چیست

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده و قارچهای تک سلولی مفیدی هستند که به طور طبیعی در سیستم گوارشی و به خصوص روده کوچک زندگی می کنند. ما معمولاً به باکتری‌ها به چشم عوامل بیماری زا می‌نگریم اما بدن انسان پر از باکتری های مفید و مضر می باشد و پروبیوتیک ها همان ” باکتری های خوب” یا ” باکتری های مفید” بدن انسان می باشند که به سلامت کمک می‌کنند. منبع طبیعی باکتری های پروبیوتیک عموماً لبنیات و میوه ها هستند

امروزه پروبیوتیک ها را می توان به صورت پودر مکمل، کپسول مکمل و یا درون برخی مواد غذایی فرآوری شده مانند ماست نیز یافت.

باکتری های پروبیوتیک موجود در غذاها و مکمل‌ها از گونه‌های خاص باکتریایی جداسازی و طی پروسه های تکمیلی به مواد غذایی افزوده می شوند. منبع جداسازی این گونه‌های خاص میکروارگانیسم عموماً از انسانها، حیوانات، ‏ گیاهان و یا محیط و منابع طبیعی میسر می باشد.

انواع بیوتیک ها

عموما دو گونه معروف باتری‌ها و یک گونه معروف قارچ تک سلولی منشاء پروبیوتیک ها را تشکیل می دهند:

۱- لاکتو با سیل اسیدوفیل (Lactobacillus acidophilus): لاکتوباسیل معروفترین گونه باکتری های موجود در پروتئین بیوتیکها را تشکیل می دهد. اینها در ماست و غذاهای تخم شده یافت می شوند. این گونه از تو بیوتیک های حاوی لاکتوباسیل در موارد اسهال یا سوء هاضمه ناشی از لاکتوز(Lactos intolerance) می تواند بسیار مفید باشد.

۲- بیفید و باکتریوم( Biofidobacterium): این گونه از باکتری ها را می توان در برخی از مواد غذایی لبنی و تخمیری مانند ماست و کیمچی(kimchi) یافت. این دسته از پروبیوتیک ها خصوصاً می‌تواند در بهبود علائم ناشی از سندروم روده تحریک پذیر(IBS) مفید باشند.

۳- ساکرومآی سیز بولاردی(Sacrcharomyces Boulardii): سریال فوق موجود در پروبیوتیکها، سیست بولاردی گونه‌ای از قارچهای تک سلولی (Yeast)می باشد که می تواند کمک موثری در برقراری توازن باکتریایی (Flour) مخاط بدن انسان از جمله مخاط گوارشی و مخاطب واژینال محسوب شود.

نقش پروبیوتیک ها در پیشگیری و بهبود علائم بیماری ها

ایا بر رشد باکتری های مفید مخاطی به ویژه در روده ها شایانی می کنند. در صورت به هم خوردن توازن باکتری های روده ای، اختلال در عملکرد و فعالیت روده ها مشاهده خواهد شد سبب اکنه، آلرژی غذایی، خستگی مفرط، افسردگی، سردرد، هم اسهال مزمن خواهد شد.

به طور کلی در افراد سالم تعداد باکتری های مفید در روده قالب هستند. این باکتری ها ی مفید در تولید ترکیبات مورد نیاز بدن مانند ویتامین ها( مانند ویتامین K) اسید های آلی نقش موثری به عهده دارند.

از سوی دیگر، باکتری های مضر می توانند ترکیبات سمی و سرطانزا تولید کنند. بنابراین اگر باکتری های مضر در روده غالب شوند، نه تنها ترکیبات ضروری تولید نمی شوند بلکه میزان ترکیبات مضر نیز افزایش می یابد.

فلور طبیعی روده (Gut Flour) مکانیسم هایی است که به طور طبیعی در مجرای گوارشی به صورت همزیست آمیز زندگی کرده و نقش مهمی در سلامت میزبان خویش ایفا می کنند. این در حالی است که باکتریها و میکرو ارگانیسم های طبیعی و مفید روده (Gut Flour) نسبت به آنتی بیوتیک ها بسیار حساس می باشند و به سرعت کشته می شوند. این موضوع به ویژه در پی مصرف آنتی بیوتیک های قوی و یا مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها شایان توجه می باشد. در معرض خطر بیشتر شامل کودکان و افراد مسن باید توجه بیشتری معطوف کرد. با از بین رفتن فلور طبیعی روده، باکتری های فرصت طلب به سرعت تکثیر یافته می توانند سبب بیماری شوند یکی از موارد شایع اسهال های مزمن بعد از مصرف آنتی بیوتیک را تشکیل می دهند.

همچنین این سناریو در مورد توازن گونه های باکتریایی داخل واژن (Vaginal Flour) صادق است. از بین رفتن باکتری های مفید داخل واژن فرصت مناسبی را برای رشد و تکثیر باکتری های فرصت طلب فراهم می نماید که علت اصلی بیماری های عفونی و قارچی پس از مصرف آنتی بیوتیک های قوی می باشد. پیشگیری از این گونه عفونت های متعاقب مصرف آنتی بیوتیک، مصرف پروبیوتیک همزمان با مصرف آنتی بیوتیک می باشد. مصرف پروبیوتیک ها میتوانند فلور طبیعی روده یا واژن درونی بدن را تثبیت نمایند که نتیجه آن سبب پیشگیری از بیماری های شایع عفونی روده ای و واژینال نیز می گردند.

محققان همچنین در صدد تحقیق در مورد پروبیوتیک هایی هستند که می‌توانند به طور اختصاصی نقش ویژه‌ای در کنترل، پیشگیری و بهبود های خاص داشته باشند.

برخی از بیماری هایی که پروبیوتیک ها بر آنها موثرند عبارتند از:

سندروم روده تحریک پذیر(Irritable Bowel Syndrom)

بیماری های التهابی روده ( Inflammatory Bowel Disease) و تورم مخاط روده بزرگ

اسهال عفونی حاد ناشی از ویروس ها، باکتری ها یا انگلها

اسهال مزمن ناشی از مصرف وسیع الطیف آنتی بیوتیک ها

علاوه بر موارد فوق، برخی از تحقیقات حاکی از اثر مفید پروبیوتیک‌ها در بهبود شرایط زیر نیز می باشد:

بهبود اختلالات پوستی مانند اگزما

بهبود سلامت مجاری ادراری و واژینال

پیشگیری از آلرژی های غذایی

بهبود سلامت دهان

بهبود جذب مواد معدنی و ویتامین ها

عوارض مصرف پروبیوتیک ها

در مورد سلامت خود و یا بیماری های زمینه ای- فامیلی خود با پزشک و یا دکتر داروساز مورد اعتماد خود مشورت کرده اطلاعات کامل تر تخصصی در مورد لزوم مصرف پروبیوتیک با توجه به شرایط جسمانی خود شوید.

به طور کلی مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک و مکمل های پروبیوتیک برای بیشتر افراد جامعه محسوب می‌شوند. باید در نظر داشت که افراد با مشکلات سیستم ایمنی یا بیماریهای حاد نیاز به مشورت و بررسی دقیق تری دارند.

از عوارض جانبی عمومی پروبیوتیک ها می توان به احساس ناراحتی در معده، اسهال یا نفخ روده در روزهای نخست شروع مصرف پروبیوتیک ها اشاره نمود.

همچنین لازم به ذکر است افراد با سابقه مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (Warfarin) با پزشک خود در مورد لزوم و یا امکان مصرف پروبیوتیک مشورت نمایند.

وضعیت سلامت مجاری مخاطی و بخصوص روده ها می تواند نقش اساسی در پیشگیری و یا بهبود بسیاری از بیماری ها ایفا نمایند.

بدون نیاز به نسخه پزشک بوده و از اکثر داروخانه ها قابل توجه خریداری می باشند.

از جمله برندهای پروبیوتیک می توان به:

Florajen Probiotics ( حاوی لاکتوباسیل اسیدوفیل)،

Renewlife Probiotics (حاوی لاکتوباسیل اسیدوفیل و بیفیدو باکتریوم)،

Newchapter Prolactin ( حاوی لاکتوباسیل اسیدوفیل، فیدو باکتریوم و ساکارومایسس بولاردی) اشاره نمود.