- معمولاً فیبرومهای كوچك عارضهی خاصی ندارند و با توجه به بیعلامت بودن آنها، اقدام خاصی برای فرد لازم نیست
فیبروم چیست؟
شایعترین توموری كه در خانمها به وجود میآید فیبرومهای رحمی هستند. به طور میانگین حدود ٥٠٪ خانمها بین سن ٢٥ تا ٤٠ سالگی به فیبرومهای رحمی مبتلا میشوند. فیبرومها تودههای عضلانی خوشخیمی هستند كه روی دیوارهی رحم رشد میكنند و احتمال بدخیمی شدن آنها بسیار پایین است. فیبرومهای رحمی یا به صورت تكی رشد میكنند و یا تعداد زیادی از آنها در رحم فرد وجود دارد كه اندازهی آنها از گلولهی كوچكی به اندازهی دانهی سیب تا به بزرگی پرتقال و بزرگتر میرسد.
انواع فیبرومها:
نوع فیبرومها بر اساس محل آن در رحم فرد تقسیمبندی میشود:
- شایعترین فیبرومهای رحمی داخل عضلهی رحم تشكیل میشوند كه به آنها فیبروم اینترامورال گفته میشود.
- به فیبرومهای رحمی كه به صورت تودهای خارج رحم شكل میگیرد، فیبروم ساب سروزال گفته میشود.
- فیبرومهای زیرمخاطی كه در داخل حفره رحم تشکیل میشوند، از نادر ترین نوع فیبرومها است و با خونریزی شدید قائدگی و نازایی همراه است.
- فیبرومهای رحمی كه در قسمت داخل حفره رحم و بیرون رحم به وجود میآیند و به وسیلهی یك پایه به دیوارهی رحم وصل میشود را فیبرومهای پایهدار مینامند.
علائم فیبروم:
فیبرومها ممكن است در بدن فرد بدون هیچ عارضه و نشانهای وجود داشته باشد، اما برخی از زنان ممكن است علائمی مانند خونریزی شدید و قائدگیهای دردناک، افزایش درد زیرشكم، درد در ناحیههای شكمی، لگنی و مهرههای تحتانی، درد در طول رابطه جنسی، تكرر ادرار و در برخی موارد نازایی را داشته باشند. علائم فیبرومهای رحمی ارتباط مستقیمی با اندازه و تعداد فیبرومها دارد. در مواردی كه اندازهی فیبرومها كوچك باشد، فقط هنگام انجام سونوگرافی به صورت تصادفی تشخیص داده میشود.
راههای درمان:
پزشك معالج با درنظر گرفتن مواردی چون وجود نشانههای فیبروم، اندازهی فیبرومها، محل تشكیل فیبرومها، سن شخص، بارداری فرد در آینده و … روش مناسب درمان را پیشنهاد میكند.
معمولاً فیبرومهای كوچك عارضهی خاصی ندارند و با توجه به بیعلامت بودن آنها، اقدام خاصی برای فرد لازم نیست و فرد مبتلا باید هر سه یا شش ماه یكبار با انجام سونوگرافی، تغییر سایز فیبروم را كنترل كند. اگر فیبرومها علائم دردهای شكمی و مشكلات قائدگی را همراه داشته باشد، با صلاحدید پزشك اقدام به درمان طبی یا جراحی میشود.
فیبرومهای رحمی و حاملگی:
همانطور كه قبلاً گفته شد فیبرومهای رحمی شایع ترین مشكلات و بیماریهای زنان است.امكان بارداری در خانمی كه فیبروم رحمی دارد، وجود دارد و به عواملی مانند اندازه و تعداد و محل فیبرومهای رحمی فرد بستگی دارد. اولین و بهترین كار قبل از انجام بارداری انجام مشاوره است و عمل جراحی یكی از راههای درمان است كه بیمار پس از دورهی مشخصی بعد از عمل میتواند اقدام به بارداری كند.
تغییرات هورمونی در دورهی بارداری ممكن است منجر به تشكیل فیبروم رحمی و در صورت وجود فیبرومهای كوچك، سبب بزرگ شدن این فیبرومها شود. اما باید گفته شود فیبرومهای رحمی علت شایعی برای نازایی فرد نیست و ممكن است در ده درصد موارد سبب نازایی شود. مسئلهی مهم در بارداری محل قرارگیری فیبروم است.
افزایش خطر سقط جنین، محدودیت رشد جنین در رحم، زایمان زودرس، وضعیت نامناسب جنین در رحم، خونریزی شدید پس از زایمان و یا حتی هیستروكتومی معمولاً بر اساس محل و اندازهی فیبروم وجود دارد.
وجود فیبرومهای بزرگ در قسمت تحتانی و نزدیك به دهانهی رحم باعث عدم پیشرفت زایمان میشود كه در این هنگام عمل سزارین بسیار ضروری ست.
نكتهای دیگر اینست كه پزشكان بر این باورند، عمل سزارین و عمل برداشتن فیبروم به طور هم زمان امكانپذیر نیست، زیرا در دوران بارداری بافت رحم معمولاً بسیار پرخون است و احتمال خونریزی شدید پس از انجام عمل جراحی روی فیبروم بسیار بالاست و عدم كنترل خونریزی جراح را مجبور به برداشت كامل رحم برای حفظ جان بیمار میكند. شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر در خصوص بارداری با فیبروم در لینک زیر بخوانید.
عمل فیبروم:
هنگامی كه فیبروم رحم در فرد با علائم متوسط و یا شدید همراه باشد، بهترین راه برای درمان عمل جراحی است.
میومكتومی روشی برای حذف فیبروم بدون برداشتن قسمت سالم رحم است كه به صورت جراحی ماژور (برش شكم) یا به همراه لاپاروسكوپی یا هیستركتومی انجام میگیرد. پزشك معالج با توجه به اندازه، نوع و محل فیبرومها نوع عمل جراحی را مشخص میكند. احتمال رشد مجدد فیبرومهای جدید پس از عمل میومكتومی وجود دارد.
هیستركتومی به عمل برداشتن رحم گفته میشود. عمل هیستركتومی مطمئنترین راه درمان فیبروم هاست و زمانی انجام میگیرد كه فیبروم رحم بسیار بزرگ باشد، فرد خونریزی شدیدی داشته باشد، قصد بارداری نداشته باشد و یا به دوران یائسگی نزدیك شده باشد. با توجه به وضیعت بیمار ممكن است دهانهی رحم و تخمدانها در حین عمل هیستركتومی برداشته شود. هیستركتومی یك عمل جراحی بزرگ است و دوران ریكاوری آن معمولاً چندین هفته طول میكشد.
تخریب آندومتر (دیواره ی رحم) برای كنترل خونریزیهای شدید یكی دیگر از اعمال جراحی است كه میتوان با لیزر، حلقه سیمی، آب جوش، جریان الكتریكی، انجماد و … انجام داد. این روش معمولاً جراحی جزئی محسوب میشود و جز جراحیهای سرپایی است و اكثر زنان پس از جراحی به سرعت بهبود مییابند، اما دیگر قادر به باردار شدن، نخواهند بود.